Svedinos Bil- och Flygmuseum – Szwecja

Opublikowano: 22.10.2025
Ilość wyświeteleń:
Lokalizacja: Ugglarp

Kolekcję stworzył i prowadził Lennart Svedfelt (1924–1993), znany również pod pseudonimem scenicznym Svedino, ponieważ występował na scenie i w telewizji do początku lat 90. Pierwszy zabytkowy samochód kupił w 1949 roku – był to Ford T z 1919 roku. Już wtedy zdał sobie sprawę, jaką wartość mogą mieć stare samochody, czego jednak nie podzielali jego rodzice i przyjaciele. W 1953 roku w gazecie „Expressen” ukazał się artykuł o nim i jego pięciu samochodach. Dzięki temu Svedfelt otrzymał wiele wskazówek od czytelników dotyczących miejsc, w których znajdowały się stare auta. Kolekcja zaczęła się stopniowo powiększać. Przełom nastąpił w maju 1957 roku, kiedy wypożyczył swoją kolekcję, liczącą wówczas około 20 samochodów, do skansenu na wystawę „Samochód Dziadka”. Wtedy kilka wytwórni filmowych zaczęło wynajmować jego pojazdy do produkcji filmowych, co przyniosło pierwsze zyski. W 1958 roku Svedfelt kupił nieduży namiot cyrkowy, w którym kontynuował prezentowanie kolekcji. Wystawa przenosiła się kolejno ze Sztokholmu do Vällingby, a następnie do parku Furuvik pod Gävle. W 1960 roku, podczas Expo North w Östersund, kolekcja była jedną z atrakcji wydarzenia. W międzyczasie Svedfelt kupił działkę w Ugglarp przy nadmorskiej drodze między Halmstad a Falkenberg, gdzie rozpoczął budowę przyszłego muzeum. Po zakończeniu Expo samochody trafiły właśnie tam. Muzeum otwarto 20 czerwca 1961 roku. Uroczystości przewodniczyła Aja Lindell, żona gubernatora regionu Halland, która przyjechała czarnym Cadillakiem z 1928 roku – jednym z eksponatów. Wydarzenie przyciągnęło uwagę mediów i telewizji, ponieważ było to pierwsze muzeum motoryzacyjne w krajach nordyckich. W chwili otwarcia muzeum dysponowało 35 samochodami, prezentowanymi na powierzchni 550 m². Najstarszym eksponatem był szwedzki Tidaholm z 1907 roku, a najbardziej ekskluzywnym – amerykański Pierce-Arrow z 1918 roku. W 1964 roku muzeum rozbudowano do 800 m², a kolekcja wzrosła do 50 samochodów. Wtedy dołączono także pierwsze samoloty: niemieckiego Heinkla z 1925 roku i angielskiego De Havillanda Motha z 1926 roku. W 1970 roku powierzchnia wystawowa wzrosła do 2000 m², co umożliwiło ekspozycję 90 samochodów i 14 samolotów, wcześniej przechowywanych w stodołach. W 1980 roku dodano kolejne 1000 m², osiągając łącznie 3000 m². Obecnie muzeum zajmuje około 5000 m² i posiada 100 samochodów oraz 40 samolotów. Samoloty w większości prezentowane są w hali dobudowanej do oryginalnego budynku muzeum. Kolekcja obejmuje zarówno maszyny wojskowe, jak i cywilne, pochodzące z różnych okresów – od początków lotnictwa (ok. 1918) po erę samolotów odrzutowych. W zbiorach znajdują się także śmigłowce. Wśród najciekawszych eksponatów lotniczych znajduje się English Electric Canberra – jeden z pierwszych samolotów, które latały nad krajami bloku wschodniego. Dwa takie samoloty użytkowała Szwecja od początku lat 60. do połowy lat 70., z czego jeden trafił do muzeum. Imponująco prezentuje się również oryginalny Junkers Ju 52. Samolot ten latał najpierw w Hiszpanii, następnie w latach 70. w Kalifornii, skąd przewieziono go do Irlandii, a ostatecznie do Ugglarp. Jego kamuflaż i oznaczenia odtwarzają wygląd maszyny Luftwaffe, która podczas II wojny światowej przymusowo lądowała w Szwecji. Kokpit Ju 52 został odtworzony osobno, aby można go było obejrzeć bez wchodzenia na pokład tego cennego eksponatu. Wiele samolotów w kolekcji służyło w Szwedzkich Siłach Powietrznych. Wśród nich znajdują się m.in. SAAB J32B Lansen – samolot szturmowy z czasów zimnej wojny z lat 50., samolot szkoleniowy SAAB SK60, myśliwce SAAB J35 Draken oraz SAAB J37 Viggen. Maszyny te prezentowane są wraz z silnikami. Z innych eksponatów warto wymienić wczesną wersję dwusilnikowego odrzutowca Gloster Meteor oraz myśliwiec Lockheed F-104 Starfighter z Duńskich Sił Powietrznych. Rzadkim eksponatem jest także Percival P.66 Pembroke – dwusilnikowy, wielozadaniowy samolot transportowy z początku lat 50. XX wieku. W zbiorach znajduje się również radziecki MiG-21, który służył na Węgrzech do 1982 roku, a później w Łotewskiej SRR. Innym radzieckim nabytkiem jest śmigłowiec Kamow Ka-26. Obok niego znajduje się oryginalna reklama w języku szwedzkim, przygotowana przez radziecką agencję Aviaexport w 1975 roku. Wśród silników szczególną uwagę zwraca Wright Cyclone R-3350 – potężna, ważąca 1,2 tony, 18-cylindrowa jednostka o mocy 3700 KM, stosowana w samolotach Lockheed Constellation i Douglas DC-7. Muzeum posiada również radary, konsole oraz symulatory. Część muzeum z ekspozycją samochodów https://www.naokoloswiata.pl/svedinos-bil-och-flygmuseum-szwecja/

Oficjalna strona muzeum