Pomnik Chrząszcza w Szczebrzeszynie – Polska

„W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie”. I rzeczywiście od czasu gdy Jan Brzechwa napisał wiersz „Chrząszcz” miasto to stało się rozpoznawalne w całej Polsce, a sam owad stał się jego symbolem. Mieszkańcy postanowili uhonorować insekta stawiając mu pomnik w rocznicę 650 lecia istnienia miasta. Rzeźba została ustawiona 13 września 2002 r. Pierwotne pomysły były takie aby postać chrząszcza odlać z żeliwa lub wykuć w piaskowcu. Ostatecznie figura została wyrzeźbiona przez uczniów Liceum Sztuk Plastycznych z Zamościa w pniu z lipowego drewna. Zajęło im to ponad trzy tygodnie. Całość prac nadzorował miejscowy artysta rzeźbiarz profesor Zygmunt Jarmuł. Lipa, z której wykonano rzeźbę pochodziła z Błonia pod Szczebrzeszynem. Na ponad metrowej wysokości cokole z piaskowca ustawiono mającą 3 metry wysokości i 1 metr średnicy rzeźbę. Owad co prawda wygląda jak pasikonik ale na świecie jest około 400 tysięcy znanych gatunków chrząszczy o przeróżnych kształtach. Ubrany jest w szykowny frak i elegancki cylinder, w lewym odnóżu trzyma skrzypce, a w prawym smyczek. Pomnik ustawiony jest przy ulicy Klukowskiego na przeciwko zabytkowego młyna wodnego u podnóża Góry Zamkowej. 26 października 2018 r. został odsłonięty także nowy drewniany pomnik, który zastąpił stary, dość wyraźnie już zniszczony przez warunki atmosferyczne. Również wandale przyczynili się do destrukcji upiłowując smyczek chrząszczowi. Zdając sobie sprawę z nietrwałości tej rzeźby miejscowi włodarze podjęli decyzję o postawieniu drugiego pomnika. Został on odlany z brązu i postawiony na rynku (Plac Tadeusza Kościuszki) przed ratuszem. Został odsłonięty w lipcu 2011 r., ma 2 metry wysokości i jest autorstwa Zygmunta Jarmuła. Przed synagogą (obecnie dom kultury) również znajduje się wiele rzeźb chrząszczy. Choć w Szczebrzeszynie nie tylko chrząszcz brzmi w trzcinie, to jednak ten owad ma znaczny wpływ na życie miasta. Popularność wiersza Jana Brzechwy – tego łamańca językowego – sprawiła, że miasto postanowiło stworzyć w Szczebrzeszynie „Festiwal Stolica Języka Polskiego”. Organizowane są „Dni Chrząszcza”, w mieście znajduje się „Restauracja Chrząszcza”, a nawet „Księgarnia Chrząszcz”. Warto pamiętać, że również Julian Tuwim napisał wiersz zaczynający się słowami „Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie”.